Na isuratkon: Ramli Hasibuan
“Olo Umak, uingotima sipaingotni Umak i, sareto sipaingotni aya na jolo-jolo i,” mangalusi Si Balkom. Tai matani ia leng totop mangaligin tigor tu inangni ia i. “Umak, ra do Umak manangion au Umak. Adong dokonon ku tu Umak. Biado Umak?” ning ia lalu ipadonok ia ibani ia tu Umakni ia. Ipagulung ia i lambung Umakni ia, uluni ia ombar tu patni Umakni ia, patni ia ipajurur ia tigor dais tu upang-upang onding bagas na parbolatan dapur dohot ruar godang bagas i. Bope tarbalkom dohot tarburju alakna Si Balkom on tai manombo na enjengan do ia tu inangni ia. Biama antong, dompak umur 15 taon dope madung jadi anak yatim ia. Tu inangni ia maia ia marenjeng-enjeng tai inda ba parmenjeng. Sanari bope madung 33 taon umurni ia, inda mangolu ia margulung bope uluni ia ipayakkon ua i gincatni arumpangni Umakni ia na markombang sila.
“Mangua langa Amang. Ahado na giot dokonon muyu i langa? Ahado na masa? Giot kehe ho langa tu bandar an, laluma roha muyu manadingkon au kibung-kibung au i bagas on?,” ro buseng sapaan tingon Umakni ia.
“Inda antong songon i dabo Umak. Tangion Umakma jolo so dung i Umak busengan mangalehen si paingot sanga obar patagi rohangku,” ning Si Balkom. Itambai ia dope hatana: “Ulang ba marsak rohani Umak tu na giot dokononku ku on.” Bulus ialusi Umakni ia antong. “Olo Amang, caritoonma, so utangion bo. Patibuma arana giot sidungma karejongku on bo. Giot mandaik abit na upaire i arian na itaruma i dope bo,” ning Umakni ia busenga.
“Songon on do Umak. Iboto Umak do au sanari madung 33 taon. Sude na samunggangku madung maringanan, tading au doma. Pangkat-pangkat na i torungku i kampung on pe pupu abisma, madung marbagasi. Inda tarbaen Umak langa manjalaki ji au sada baenon rongkapku Umak,” ning Si Balkom. Ro alusanna ngon inangni ia: “Bo aso tu au Amang antong ituaskon ko. Iboto ho do Amang, tu jiado ujalaki giotmu. Na i kampung on, sude alakna na gincat-gincat do sikolana. Paling urangma tuorna lima bolas ribu ringgit. Tu jiama Amang ita jalaki epeng sabahat i. I tuorna maia i, nga pe panabusini gulena i ari karejo godangna i. Inda urang tingon dua pulu ribu roangku na giot pakeon anggo tu bujing-bujing na i kampung on giot muyu,” ning Umakni ia, gijang buse pangalusina ibaen ia. Antap so momo pohom anakku on, ning rohani ia.
“Uuuuuiii…. ama na godang tuorna le Umak. Ra do langa sagodang dua pulu ribu i tile Umak. Godangan doma pado argani matokar Umak. Ikle baya nasibni sibukku onma i Umak roangku. Na adong ululun pe inda jabat dua ratus ringgit, on ning Umak dua pulu ribu do tile Umak. Anggo songon i, diarma Umak, jiama sibinoto pala adong razoki na ro tingon Allah sandigan antong, tuk buse panuorni sasudena, dapot Umak ma manjagit parmaen i bagas on. Pala inda adong razokina Umak, inda be da be Umak, sipma au,” ning si Balkom bulus ia jonjong lalu kehe tu bilikni ia mambuot andok, giot tu paridian sumbur na i parik bagasni alai i, marsiap sumbayang kotu Asar.
***
Ngon dao dope, madung tarida na litak do polan gurisanni gotani ia i kobun na itadingkon amangni ia i. Matani ari pe antong madung sajongkal tingon gincatni uluni ia. “Ikle baya, ngana tarbaen mangguris dari on bo. Maraek buseng do bo batangni gota on,” ningna nutnet. I ligi ia tu kobun na i balok pardolok, nga dong iida ia sanga ise i kobunni alak si Rizal i. I ligi ia buseng tu lombangna i pe songon i juo. Bariba siambirangni ia, alak Cino si Ah Kau i pe nga na ro ia, tu siamun pe songon i. Ama na longon ilala ia, na somalan do manyogot sigop pala ro ia tu kobun gota i, ibege do sorani indegean ni alak pangguris na i lambung kobunni ia i. Pala golap dope ari ro ia, nida ia do torangni senterni alai i. Jopma roha ni ia pala iboto ia adong na rap mangguris dohot ia. Arana antong ia pe na parbiaran do ia, ima so jotjot do ia ro dung torang ari, dung bincar matani ari.
Baen nasu tarbaen i mangguris arana litak batangni gota patunda ro udan potang tuari santak tu borngin, ipayakkon Si Balkom piso gotani ia i tano, donok tu beskar na iobanni ia ari-ari tu kobun, pangobanni gota cikoropni ia i tu Pertang, tu kode panabusianna punani Si Ah Chong i. Leng tu kodeni Cino i maia ia manggadis gota aranani arga gota i si targodang antong. Manombo ra do donok 50 sen sakilogram imbarna dohot kode na asing i. Bope adong kodeni alak kita i kampungni alai i, leng padean do ilala ia tu Si Ah Chong i. Cino i busengan antong na maloan mambuot rohani ia. Manombo itambai ia do antong epengna, pala timbanganna 46 kilo, itunganna kali saringgit, dapotna opat pulu onom maia, tai jotjot do ipagonop Cino i manjadi lima pulu ringgit. Manombo ro do Cino i pataru danon tu bagasni alai i. Rap do ioban Si Ah Chong buseng miak manis dohot parkuas dapur na asingna i. Manombo ilehen ia songon i, manombo idokon ia antong ipasolangkon ia, itulak tingon argani gotani Si Balkom dung i.
Bope inda tarbaen mangguris, tai leng ibuot si Balkom cikoropni gota i. Ipamasuk ia sada-sada tu ember na iobanni ia i. Sidung sambaris, iparumar iama tu tabo payakanna somalan i ia palagut cikorop. Ira-ira sajom, sidungma ia palagut sude cikirop gota na donok 400 batang i. Adong tar pitu noli ia parumar cikorop i. Bo leng impal do antong gotana i, deges hibul-hibul cikoropna i mangiutkon bontuk mangkukna i. Tar saember maia na marmaer-maer gotana, satonga impal satonga maer aranani ona aek udan i. Sudena ipamasuk ia antong tu bagasan goni na iobanni ia i. Sidung i, ibuot ia tali pangkobetna, korop ibaen ia pangkobetna anso ulang mabuntas i tonga dalan.
Iabing ia sangkibung ia goni i tu gincatni payakanna i pudi beskarni ia i. Dos antong payakna bope sanoli maia ia mangabinna. Tai tungkolni beskarni ia antong na dua bariba i doba, anggo na sabariba i maia, ra do unggal beskar i baen boratni gota na sagoni i. Magulang-gulang busengma gota i tu lombangan, arana kobunni Si Balkom i bope inda pola dolok tai marpanangkokan dei. Ima antong dung sidung sudena, lalu mulakma mangoban beskar i ia, inda ikayu ia i aranani dalan na manurun i. Mabiar ia antong sop-sop ia tu rubun-rubun i bope na madabu tu bondar na i lambung dalan i. Marlao pat do ia i, tangan siambirang maniop handle nai, tangan siamun maniop goni i. Sibuk ontatni kihik tu ak ni ia idalkopkon ia tu goni gota dohot beskarni ia i. Itulak ia ma beskarni ia i. Pala adong na napa dalanna su baru ikayu ia pangayu ni beskar i. Pala panangkokan pe songon ima.
Abis panurunan dung lopus kobunni Si Balkom i, adong buse sotik panangkokan tar 100 meter, leng itulak iama atong beskarni ia i. Dung tolap tu dalan godang, ira-ira 500 meter tingon kobun gotani ia i su baruma markayu ia, inda lao sanga manulak beskar be ia. Dalanna antong, ama na deges pambolongna, nga dong na olbung, nga dong na maninjal-ninjal baenna, tigor buseng dei santak tu parbalokan kampungni alai i. Antarani kobunni Si Balkom i tu parbalokan kampung i tar tolu kilometer. Manombo marlogu-logu do ia na mangayu beskar i. Ama antong na jop rohani ia tu logu “Isabela” ende ni grup rock Search i. Ra do non iulak-ulaki ia sampe 10 noli logu i tingon dalan godang na lambung kobunni ia i tu parbalakon kampung i. Pala adong alak kampung na marmotor mambolus mamotong ia bope na tingon jolo, iabin ia ma tanganni ia i bele-bele malogu. Ibaen alak ima antong pin-pin tu sia, sora ni pin-pin i ra buseng do dabo panaek tondini ia na markayu dohot malogu i. Ipagogo iama sorani ia na mogu, rap ipagogo ia buseng na mangayu beskar i.
“Rusli, 30 minit nai roma au da. Ulang lupa pasiap Maggi goreng pake pira manuk da. Aekna ‘kopi O panas’,” ijouon Si Balkom na marbeskar mangoban gota cikorop i tu Si Rusli alak parlopo na i tonga kampung donok tu mandersa i. “Olo. Kehema ni gadis jolo gota muyu i,” jouni si Rusli pondok. Ipatorus Si Balkomma antong mangayu beskarni ia i. Adong dope tar tolu kilometer nai tu kode gota si Ah Chong i, somal do ibaen ia inda jabat 10 minit tu si baenna ipasna pangayu beskarni ia i, bo kacak antong tolapna.
***
“Umak, onma bo opat pulu dua ringgit, epengni gotanta na ugadis nangkininan. Urang tar lapan ringgit pado na tuari sadana i. Arana tar adong antong na su sompat impal gota i Umak. Ji Umakma sudena epeng on tile Umak, umakma ma mamakena tu panabusi sanga aha pe gulenta,” mangkuling Si Balkom lalu marlao-lao ia tingon ruar godang tu dapur bagasni alai i. Dompak i, tonga manggaor-gaor gule umakni ia. “Olo Amang, baenma tu aronduk na sangkot i onding bilik parbolatan i. Bo ho le Amang, nga giot mamake epeng ko langa, pinomat panabusi idupon muyu,” ning Umakni ia buseng. “Diarma songon i Umak, adong dope otikna i epengku panggadisan gota natuari sadana i. Au pe giot mantakma au mangidup roangku Umak, anso dapot au mangalulun epeng. Ampot leng adong dope jodohku Umak,” ro alusanni Si Balkom songon maribo-ibo satontang porihal jodoh i.
“Bole baya Amang. Leng tu si dope langa ingoton muyu. Anggo leng pordo antong roha muyu na giot maringanan i, adope antong sanarima muloi manabung. Jiama binoto ampot marsuo ho bujing-bujing na tama tu ho, tama tu ita i bagas on. Ulang jalaki ba adaboru na maradop tu cormin maia ia arian na borngin. Nga jiau marmasak ji parmaenku. Na malo marmasak do ajopanni rohangku,” matubele busengan inangni ia i.
“Olo le Umak. Doaonma Umak mandapot rongkap au da Umak. Dung i antong doaon juo Umak martamba razokini ita”.
“Umak, palalu Umakma na marmasak i da. Giot tu bilik au tongkin Umak. Pinomat dapot au modom satongkin dompak su masuk kotu Zuhur,” ningna tu inangni ia i laos malao ia tu bilik podomanni ia na i parbolatan i. Inda tarsompatkon ia be maridi, bope taranggo muop bauni gota cikirop i. Baen lojana ilala ia, satongkin maia ia dung gulung ia dohot papit-pit matani ia, tarpodomma ia. Inda sa jia lolot, roma sora mungkorni ia. (marsambung)
Ramli Bin Abdul Karim Hasibuan lahir di Kampung Kerangai, Jelebu, Negeri Sembilan. Satu kawasan berbahasa Mandailing di Malaysia. Sekarang beliau adalah News Editor (Editor Berita) surat kabar Utusan Malaysia
n/b : Cerita pendek ini sengaja dieja demikian ejaannya sebagai bagian program penerbitan kamus ejaan standard bahasa Mandailing oleh penulis, dibantu sekumpulan orang Mandailing di Malaysia dan Indonesia.
Comments
Komentar Anda